Τομέας Ποινικού Δικαίου

Τομέας Ποινικού Δικαίου

Ο Τομέας ασχολείται, μεταξύ άλλων, με τις αρμοδιότητες του Γενικού Εισαγγελέα που προκύπτουν δυνάμει του Άρθρου 113.2 του Συντάγματος, σε σχέση με τις ποινικές διώξεις δηλαδή την έναρξη, διεξαγωγή, ανάληψη και συνέχιση ή διακοπή οποιασδήποτε ποινικής διαδικασίας.

Οι συνταγματικές εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα όσον αφορά τις ποινικές διώξεις οφείλονται, αναμφίβολα, στην ανάγκη ελέγχου και συντονισμού του μηχανισμού εφαρμογής του ποινικού δικαίου από ένα ανεξάρτητο και υπεύθυνο έναντι της Πολιτείας Δημόσιο Κατήγορο, προς αποφυγή, μεταξύ άλλων, καταχρήσεως του δικαιώματος ιδιωτικής ποινικής δίωξης και για την αντικειμενικότερη και αρτιότερη απόδοση του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης και την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.

Οι περισσότερες ποινικές υποθέσεις προσάγονται ενώπιον του δικαστηρίου από τους δημόσιους κατήγορους οι οποίοι υπάγονται επίσης στον Γενικό Εισαγγελέα και ενεργούν σύμφωνα με την νομική καθοδήγηση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα. Οι ποινικές διώξεις που τυγχάνουν χειρισμού από Νομικούς Λειτουργούς του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα αφορούν σε υποθέσεις του Κακουργιοδικείου και σε ορισμένες άλλες υποθέσεις όπου εγείρονται σοβαρά θέματα δημοσίας τάξεως.

Η Αστυνομία, ως εκ των καθηκόντων της, επιλαμβάνεται πάντοτε της ανίχνευσης ενός εγκλήματος. Ο Γενικός Εισαγγελέας, όμως, μπορεί αυτεπαγγέλτως, όπως και γίνεται, να ζητήσει την διερεύνηση από την Αστυνομία οποιουδήποτε εγκλήματος για να μπορέσει να αποφανθεί βάσει του μαρτυρικού υλικού που έχει συλλεγεί από την αστυνομική έρευνα κατά πόσον δικαιολογείται η καταχώρηση ποινικής δίωξης εναντίον οποιουδήποτε προσώπου.

Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα καθοδηγεί την Αστυνομία κατά την εκτέλεση των πιο πάνω καθηκόντων της και παρέχει σε αυτή την αναγκαία νομική βοήθεια.

Στον Τομέα έχουν προστεθεί οι αρμοδιότητες που πηγάζουν από την προσχώρηση μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικά στα θέματα Ποινικού Δικαίου και με ειδική αναφορά στην έκδοση φυγοδίκων με βάση Ευρωπαϊκό Ένταλμα σύλληψης.

Περαιτέρω ο Τομέας ασχολείται με την παροχή γνωματεύσεων για ζητήματα ποινικού δικαίου και το νομοτεχνικό έλεγχο νομοσχεδίων που αφορούν ζητήματα ποινικού δικαίου. Επιπλέον εκπροσωπεί την υπηρεσία μας σε επιτροπές σε ευρωπαϊκά και διεθνή fora και οργανισμούς.

Του Τομέα Ποινικού Δικαίου προΐσταται η Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, κα Έλενα Κλεόπα.

Στον Τομέα Ποινικού Δικαίου υπάγονται 22 νομικοί λειτουργοί και 28 δημόσιοι κατήγοροι, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με το χειρισμό ποινικών υποθέσεων ενώπιον των Ποινικών Δικαστηρίων και με τα υπόλοιπα καθήκοντα του Τομέα.

Στον Τομέα Ποινικού Δικαίου, έχουν δημιουργηθεί 4 ομάδες νομικών λειτουργών και η κάθε ομάδα είναι επιφορτισμένη με την εξέταση των αστυνομικών φακέλων μιας επαρχίας της Δημοκρατίας και την παροχή οδηγιών ή και καθοδήγηση της Αστυνομίας. Των εν λόγω ομάδων προΐστανται οι ακόλουθοι 4 Ανώτεροι Δικηγόροι της Δημοκρατίας:
1. κ. Νίνος Κέκκος
2. κ. Πολίνα Ευθυβούλου-Ευθυμίου
3. κ. Έλλη Παπαγαπίου–Χρίστου
4. Δρ Δέσποινα Κυπριανού


Δικαιοδοσία Ποινικών Δικαστηρίων
1. Δικαιοδοσία Ποινικών Δικαστηρίων

Ι. ΚΑΤΑ ΤΟΠΟΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

Τα Δικαστήρια που εκδικάζουν την τέλεση ποινικού αδικήματος από οποιοδήποτε πρόσωπο είναι το Κακουργιοδικείο και το Επαρχιακό Δικαστήριο, τα οποία λειτουργούν σε κάθε επαρχία της ελεύθερης Κύπρου (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Πάφο, ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου- συνεδριάζει στο Παραλίμνι). Σε κάθε επαρχία συνεδριάζει τουλάχιστον μία σύνθεση Κακουργιοδικείου, που απαρτίζεται από 3 δικαστές και μία σύνθεση Επαρχιακού Δικαστηρίου, η σύνθεση του οποίου είναι μονομελής.
Τα Επαρχιακά Δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να εκδικάζουν κάθε αδίκημα που διαπράττεται στην επαρχία στην οποία συνεδριάζει και κάθε αδίκημα που διαπράττεται στην περιοχή των Βάσεων από Κύπριο πολίτη εναντίον Κύπριου πολίτη ή σε σχέση με Κύπριο πολίτη. Αναφορικά με τη Αγγλική Βάση Ακρωτηρίου δικαιοδοσία έχει το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, ενώ αναφορικά με την Αγγλική Βάση Δεκέλειας δικαιοδοσία έχουν, αναλόγως της περιοχής που τελέστηκε το αδίκημα, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας ή Αμμοχώστου. Αν ένα αδίκημα τελέστηκε σε δύο ή περισσότερες επαρχίες, δικαιοδοσία να δικάσει την υπόθεση έχει το Επαρχιακό Δικαστήριο κάθε επαρχίας, ως το αδίκημα να έχει τελεστεί εξολοκλήρου στην επαρχία αυτή.
Ανεξαρτήτως των πιο πάνω, με νόμο που ψηφίστηκε μετά την τουρκική εισβολή, κάθε Επαρχιακό Δικαστήριο, διαρκούσης της έκρυθμου καταστάσεως (η οποία ακόμη υφίσταται λόγω της τουρκικής εισβολής), έχει εξουσία να εκδικάζει οποιοδήποτε αδίκημα διαπράχθηκε σε οποιαδήποτε επαρχία της Κύπρου.

Το Κακουργιοδικείο, ανεξαρτήτως επαρχίας που συνεδριάζει, έχει δικαιοδοσία να δικάζει όλα τα αδικήματα που διαπράχθηκαν:
Α. μέσα στα όρια της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Β. μέσα στα όρια των Κυρίαρχων περιοχών των Βάσεων από Κύπριο πολίτη εναντίον ή σε σχέση με Κύπριο πολίτη,
Γ. σε οποιαδήποτε ξένη χώρα από πολίτη της Δημοκρατίας όταν αυτός βρίσκεται στην υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Δ. σε πλοίο ή αεροπλάνο εγγεγραμμένο στη Δημοκρατία.

ΙΙ. ΚΑΘ΄ΥΛΗΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

Τα Δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας που εκδικάζουν ποινικές υποθέσεις σε πρώτο βαθμό είναι δύο. Το Κακουργιοδικείο που εκδικάζει τις σοβαρότερες υποθέσεις και το Επαρχιακό Δικαστήριο που εκδικάζει πάσης φύσεων ποινικές υποθέσεις μειωμένης σοβαρότητας. Το Ανώτατο Δικαστήριο με τριμελή συνήθως σύνθεση (εκτός αν λόγω σοβαρότητας η έφεση παραπέμπεται στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου) εκδικάζει τις εφέσεις που καταχωρούνται εναντίον των αποφάσεων των πρωτόδικων δικαστηρίων αναφορικά με την καταδίκη ή αθώωση του κατηγορουμένου και την επιβληθείσα σε αυτόν ποινή.

Α. Κακουργιοδικείο

Το Κακουργιοδικείο, σε οποιαδήποτε επαρχία και αν αυτό συνεδριάζει, έχει αρμοδιότητα να εκδικάζει κάθε ποινικό αδίκημα που τελέστηκε κατά παράβαση του Ποινικού Κώδικα είτε οποιουδήποτε ειδικού ποινικού νομοθετήματος. Η σύνθεση του είναι τριμελής και απαρτίζεται από ένα Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου, και δύο Επαρχιακούς Δικαστές, ένας εκ των οποίων συνήθως είναι Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής. Το Κακουργιοδικείο εκδικάζει τις σοβαρότερες υποθέσεις, οι οποίες επισύρουν ποινές φυλάκισης πέραν των 5 χρόνων, όπως αδικήματα φόνου, ανθρωποκτονίας, βιασμού, εμπρησμού ληστείας, σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων και διακίνησης ναρκωτικών ουσιών.
Αν κάποιος κατηγορείται για αδίκημα που ο νόμος προβλέπει μέγιστη ποινή φυλάκισης πέραν των 5 χρόνων και ο Γενικός Εισαγγελέας κρίνει ότι δεν είναι τέτοιας σοβαρότητας και αναγκαίο για να εκδικαστεί από το Κακουργιοδικείο, μπορεί με τη συγκατάθεσή του μια υπόθεση, αντί να εκδικαστεί από το Κακουργιοδικείο, να εκδικαστεί από το Επαρχιακό Δικαστήριο.

Β. Επαρχιακό Δικαστήριο

Κάθε Επαρχιακός Δικαστής (συμπεριλαμβανομένου Προέδρου και Ανώτερου Επαρχιακού Δικαστή) έχει εξουσία να εκδικάζει συνοπτικά κάθε αδίκημα που τιμωρείται στο Νόμο με ποινή φυλάκισης μη υπερβαίνουσα τα πέντε χρόνια ή με πρόστιμο μη υπερβαίνον τα 85.000 ευρώ ή και τις δύο αυτές ποινές. Περαιτέρω, το Κακουργιοδικείο έχει εξουσία να διατάξει τον κατηγορούμενο ο οποίος θα βρεθεί ένοχος να πληρώσει στο θύμα του αδικήματος αποζημίωση μέχρι και 6,000 ευρώ.

Γ. Εξουσία Γενικού Εισαγγελέα για παραπομπή σε συνοπτική εκδίκαση

Πέραν των πιο πάνω, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας έχει εξουσία, αν κρίνει πως αυτό είναι δίκαιο και η υπόθεση είναι κατάλληλη να εκδικαστεί συνοπτικά από το Επαρχιακό Δικαστήριο, να παραπέμψει για εκδικάσει από το Κακουργιοδικείο στο Επαρχιακό Δικαστήριο μια υπόθεση που κατά τα άλλα θα έπρεπε να εκδικαστεί από το Κακουργιοδικείο. Αυτό γίνεται με γραπτή του συγκατάθεση, η οποία καταχωρείται στο φάκελο της υπόθεσης του Επαρχιακού Δικαστηρίου.

Ποινικό Δίκαιο

Ποινική Δικονομία

Κανόνες Απόδειξης

Ποινική Δίωξη